Almanya’da Çalışan Hakları ve İşveren Yükümlülükleri
Almanya, çalışan haklarını güçlü bir şekilde koruyan bir hukuk sistemine sahiptir. Çalışanların iş güvenliği, maaş ödemeleri, çalışma saatleri, fazla mesai ücretleri, yıllık izin hakları ve iş sözleşmesinden doğan hakları yasal düzenlemelerle güvence altına alınmıştır.
Eğer Almanya’da çalışıyorsanız veya bir iş sözleşmesi imzalamak üzereyseniz, haklarınızı ve işverenin yasal yükümlülüklerini bilmek, olası mağduriyetleri önlemek açısından kritik öneme sahiptir.
Parlar Partner Avukatlık Bürosu, Almanya'da çalışan Türk vatandaşlarının iş haklarını korumak ve işverenin yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamak için profesyonel hukuki destek sunmaktadır. Avukat Derya Akaltın Parlar ve Avukat Samet Parlar, iş hukuku alanında danışmanlık vererek çalışanların haklarını güvence altına almalarına yardımcı olmaktadır.
1. Almanya’da Çalışan Hakları Nelerdir?
Almanya’da çalışan herkes, işverenin belirli yasal yükümlülüklere uymasını talep edebilir. İş sözleşmenizde belirtilen hakların yanı sıra, çalışma saatleri, ücretler, iş güvencesi ve sosyal haklar yasal düzenlemelerle korunmaktadır.
✅ 1.1. Çalışma Saatleri (Arbeitszeitgesetz – ArbZG)
- Almanya’da yasal çalışma süresi haftada en fazla 48 saattir.
- Günlük maksimum çalışma süresi 8 saat olup, zorunlu hallerde 10 saate kadar çıkarılabilir.
- Çalışanlar en az 11 saat kesintisiz dinlenme hakkına sahiptir.
💡 İşverenin bu kurallara uymaması halinde, iş mahkemesine başvurma hakkınız vardır.
✅ 1.2. Fazla Mesai Ücreti (Überstundenvergütung)
- Fazla mesai (Überstunden) zorunlu değildir ve ancak iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile düzenlenmişse talep edilebilir.
- Fazla mesai yapan çalışanlara ek ücret ödenmesi zorunludur veya fazla mesai süresi ek izin (Freizeitausgleich) olarak verilebilir.
- Fazla mesai ücreti sözleşmede belirtilmemişse bile, iş hukuku kapsamında talep edilebilir.
💡 İşveren, fazla mesaiyi ücretsiz olarak dayatıyorsa, bu durumu kabul etmeyin ve hukuki danışmanlık alın.
✅ 1.3. Asgari Ücret ve Ücret Koruma (Mindestlohn & Lohnschutz)
- Almanya’da 2024 yılı itibarıyla yasal asgari ücret saatlik brüt 12,41 €’dur.
- İşveren, çalışana asgari ücretin altında ödeme yapamaz.
- Maaş geciktiriliyorsa veya eksik ödeniyorsa, iş mahkemesine başvurabilirsiniz.
💡 İşvereniniz maaşınızı eksik veya düzensiz ödüyorsa, yasal faiz talep etme hakkınız vardır.
✅ 1.4. Yıllık İzin Hakkı (Urlaubsgesetz – BUrlG)
- Almanya’da tam zamanlı çalışanların yıllık en az 20 iş günü ücretli izin hakkı vardır.
- Ancak birçok iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesine göre bu süre 30 iş gününe kadar çıkabilir.
- İşveren, çalışanın yıllık iznini kullanmasını engelleyemez veya erteleyemez.
💡 Kullanılmayan izinler bir sonraki yıla devredilebilir, ancak işten ayrılma durumunda kullanılmayan izinlerin ücret olarak ödenmesi gerekir.
✅ 1.5. İşten Çıkarılma Koruması (Kündigungsschutzgesetz – KSchG)
- Almanya’da işten çıkarılma (Kündigung) belirli kurallara bağlıdır ve işveren keyfi olarak çalışanı işten çıkaramaz.
- Eğer işyerinde en az 6 aydır çalışıyorsanız ve 10’dan fazla çalışan varsa, iş güvencesi yasasına (KSchG) tabi olursunuz ve işten çıkarılmaya karşı hukuki haklarınız olur.
- İşten çıkarılmanız durumunda, 3 hafta içinde iş mahkemesine (Arbeitsgericht) dava açabilirsiniz.
💡 Eğer işten çıkarıldıysanız, kıdem tazminatı hakkınız olup olmadığını kontrol ettirin.
✅ 1.6. Hastalık ve İşe Devam Zorunluluğu (Krankschreibung & Lohnfortzahlung)
- Çalışan hastalandığında ve doktordan rapor aldığında, işveren maaş ödemeye devam etmek zorundadır.
- Almanya’da çalışanlar ilk 6 hafta boyunca tam maaş alır (Lohnfortzahlung).
- Eğer hastalık 6 haftadan uzun sürerse, çalışan sağlık sigortasından hastalık parası (Krankengeld) alabilir.
💡 İşveren, raporlu olduğunuz için sizi işten çıkaramaz.
2. İşverenin Yasal Yükümlülükleri
Almanya’da işverenlerin çalışanlara karşı belirli yasal yükümlülükleri vardır. İşveren, çalışanlarını korumak, maaşlarını zamanında ödemek ve işyeri güvenliğini sağlamak zorundadır.
✅ 2.1. Güvenli Çalışma Ortamı Sağlamak (Arbeitsschutzgesetz – ArbSchG)
- İşveren, çalışanların güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almak zorundadır.
- İş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermek ve işyerinde riskleri azaltmak işverenin sorumluluğundadır.
✅ 2.2. Maaş Ödemelerini Zamanında Yapmak
- İşveren, çalışanların maaşlarını sözleşmede belirtilen tarihte ödemek zorundadır.
- Maaş geciktirilirse, çalışan yasal faiz talep edebilir ve iş mahkemesine başvurabilir.
✅ 2.3. Çalışanları İşten Keyfi Olarak Çıkaramamak
- İşveren, çalışanı haklı bir neden olmadan işten çıkaramaz.
- İşten çıkarılmalarda, ihbar süresine (Kündigungsfrist) uyulması zorunludur.
💡 Eğer işten çıkarılmanız hukuka aykırıysa, işe iade davası açabilirsiniz.
3. Çalışan Hakları İhlal Edildiğinde Ne Yapılmalı?
Eğer işvereniniz, yukarıdaki haklardan herhangi birini ihlal ediyorsa, aşağıdaki adımları izleyerek haklarınızı savunabilirsiniz:
✅ İlk olarak işverenle yazılı iletişime geçin ve hakkınızı talep edin.
✅ İş mahkemesine (Arbeitsgericht) başvuru yaparak yasal haklarınızı arayın.
✅ Sendika (Gewerkschaft) veya çalışan temsilcileriyle (Betriebsrat) iletişime geçerek destek alın.
✅ Avukat desteği alarak iş sözleşmenizden doğan haklarınızı koruyun.
💡 Parlar Partner Avukatlık Bürosu olarak, Almanya’da çalışan haklarınızı korumanız ve işverenle yaşadığınız hukuki sorunları çözmeniz için destek sağlıyoruz.
📞 Hemen bizimle iletişime geçin ve Almanya’daki iş hukuku haklarınızı güvence altına alın!