Almanya’da İş Sözleşmelerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Almanya’da çalışmak isteyenler veya yeni bir iş sözleşmesi imzalayacak olanlar için iş sözleşmesinin içeriği, haklar ve yükümlülükler, fesih kuralları ve haksız şartlar büyük önem taşır. Birçok çalışan, iş sözleşmesini imzalarken farkında olmadan ağır yükümlülükler altına girebilir veya işverenin koyduğu haksız maddeler nedeniyle mağdur olabilir.
Parlar Partner Avukatlık Bürosu, Almanya’da çalışan Türk vatandaşlarına iş sözleşmelerini hukuki olarak inceleyerek mağdur olmalarını önlemek için danışmanlık ve hukuki destek sunmaktadır. Avukat Derya Akaltın Parlar ve Avukat Samet Parlar, iş sözleşmelerinin çalışan lehine düzenlenmesi ve olası hukuki sorunların önceden önlenmesi için sizlere rehberlik etmektedir.
1. Almanya’da İş Sözleşmesi Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?
Almanya’da bir iş sözleşmesi (Arbeitsvertrag) genellikle yazılı olarak yapılır ve işveren ile çalışan arasında çalışma şartlarını, ücretlendirmeyi ve fesih koşullarını düzenler. İş sözleşmesi imzalamadan önce dikkat edilmesi gereken bazı kritik noktalar şunlardır:
✅ 1.1. İş Tanımı ve Görevler
- İş sözleşmenizde net bir iş tanımı olup olmadığını kontrol edin.
- İşveren, sizi sözleşmede belirtilmeyen farklı bir görevde çalıştırmak isteyebilir.
- İş tanımı çok geniş veya belirsiz ifadeler içeriyorsa, işverenin sizi herhangi bir pozisyonda çalıştırmasına olanak tanıyabilir.
💡 Öneri: İş tanımınızın açık ve net şekilde yazıldığından emin olun.
✅ 1.2. Ücret ve Ek Haklar (Maaş, Prim, Yol Parası, Yemek Ücreti)
- Brüt maaş (Bruttogehalt) ve net maaşınızı (Nettogehalt) netleştirin.
- Maaş ödeme tarihi sözleşmede yer alıyor mu?
- Fazla mesai (Überstunden) ücretli mi, yoksa maaş içinde mi sayılıyor?
- Prim, ikramiye (Bonus) veya diğer ödemeler sözleşmede açıkça belirtilmiş mi?
💡 Öneri: Fazla mesai ücretlendirmesi hakkında net bilgi talep edin ve bu konuda sözleşmeye ek madde eklettirin.
✅ 1.3. Çalışma Süresi ve Fazla Mesai Düzenlemeleri
- Haftalık çalışma saati kaç saat olarak belirlenmiş? (Genellikle 40 saat)
- Esnek çalışma saati (Gleitzeit) veya sabit saatler var mı?
- Fazla mesai için ek ücret ödenecek mi?
💡 Öneri: İşvereniniz fazla mesaiyi ücretsiz olarak dayatıyorsa, bu durumu kabul etmeyin. Fazla mesai ödenmiyorsa, fazla çalışmayı reddetme hakkınız vardır.
✅ 1.4. Deneme Süresi (Probezeit) Ne Kadar?
- Almanya’da iş sözleşmelerinde genellikle 6 aya kadar deneme süresi belirlenebilir.
- Deneme süresi boyunca işveren sizi kısa sürede işten çıkarabilir (2 haftalık ihbar süresi ile).
💡 Öneri: Eğer deneme süresi çok uzun (6 ay ve üzeri) belirlenmişse, bu süreyi düşürmek için pazarlık yapabilirsiniz.
✅ 1.5. İşten Çıkarma (Kündigung) ve İhbar Süresi (Kündigungsfrist)
- İşten çıkarılma süresi ne kadar?
- Almanya’da çalışanlar genellikle en az 4 hafta önceden işten çıkarılma bildirimini almalıdır.
- Çalışma süresine göre ihbar süresi uzayabilir:
- 6 ay – 2 yıl → 1 ay
- 2 – 5 yıl → 2 ay
- 5 – 8 yıl → 3 ay
- 8 – 10 yıl → 4 ay
💡 Öneri: Eğer işveren size çok kısa sürede işten çıkarılma hakkı tanıyorsa, bu maddeyi değiştirmeye çalışın.
2. Almanya’da İş Sözleşmelerinde Haksız Şartlar Nelerdir?
Bazı işverenler, çalışanların haklarını kısıtlayacak maddeler ekleyerek haksız şartlar içeren sözleşmeler imzalatmaya çalışabilir. Dikkat edilmesi gereken yaygın haksız sözleşme maddeleri şunlardır:
❌ Ücretsiz Fazla Mesai Maddesi
- “Çalışan, gerektiğinde fazla mesai yapmayı kabul eder ve ek ücret talep etmez.”
💡 Bu madde, fazla mesainin karşılıksız olmasına yol açabilir.
❌ Çalışan için Aşırı Cezai Şartlar
- “Çalışan işten ayrılırsa belirli bir tazminat ödemeyi kabul eder.”
💡 İşçiye ağır tazminat yükümlülüğü getiren maddeler haksız kabul edilebilir.
❌ Rekabet Yasağı (Wettbewerbsverbot)
- “Çalışan, işten ayrıldıktan sonra 2 yıl boyunca benzer bir işte çalışamaz.”
💡 Eğer rekabet yasağı maddesi varsa, işveren size tazminat ödemek zorundadır.
💡 Öneri: İş sözleşmenizde yukarıdaki gibi haksız maddeler olup olmadığını kontrol edin ve bir avukata danışın.
3. Almanya’da İş Sözleşmesi Fesih Kuralları
Bir iş sözleşmesi, çalışan veya işveren tarafından belirli kurallar dahilinde feshedilebilir:
📌 Çalışan Tarafından Fesih (Eigenkündigung)
- Çalışan, iş sözleşmesini ihbar süresi içinde feshetmek zorundadır.
- Eğer ihbar süresine uymadan işten ayrılırsanız, işsizlik maaşı (Arbeitslosengeld) alma hakkınız 3 ay süreyle ertelenebilir.
📌 İşveren Tarafından Fesih (Arbeitgeberkündigung)
- İşveren, haklı bir gerekçe göstermeden sizi işten çıkaramaz.
- Eğer işten çıkarılma haksızsa, iş mahkemesine (Arbeitsgericht) dava açabilirsiniz.
💡 Parlar Partner Avukatlık Bürosu olarak, işten çıkarılma süreçlerinde hukuki destek sağlıyor ve dava süreçlerini yönetiyoruz.
Parlar Partner Avukatlık Bürosu’nun Sunduğu Hizmetler
✔ İş sözleşmesi incelenmesi ve haksız maddelerin düzeltilmesi
✔ İşverenle sözleşme müzakeresi desteği
✔ İşten çıkarılma ve tazminat davalarında hukuki destek
✔ İş sözleşmesi fesih süreçlerinde iş mahkemesi başvurusu
📞 Hemen bizimle iletişime geçin ve iş hukuku alanında profesyonel destek alın!